تداخل بیوتین (ویتامین B7) و آلفا-لیپوئیک اسید (ALA) با نتایج ایمونواسی
سهراب ابراهیمی
تاریخ انتشار: 1404/08/11
چکیده: مصرف مکمل‌های بیوتین در دوزهای بالا می‌تواند موجب تداخل در بسیاری از ایمونواسی‌های مبتنی بر جفت بیوتین–استرپت‌آویدین شود و بسته به طراحی روش، باعث نتایج کاذب کاهش‌یافته (در آزمایش‌های sandwich/non-competitive) یا افزایش‌یافته (در آزمایش‌های competitive) شود. در تکنولوژی ECL که در پلتفرم‌های Roche Elecsys/cobas e به‌کار می‌رود، بسیاری از آزمون‌ها از آنتی‌بادی‌های بیوتینی و استرپت‌اویدین-روشن‌شونده یا میکروذرات استرپت‌اویدین استفاده می‌کنند؛ بنابراین حساسیت به بیوتین در برخی کیت‌های Roche مستند شده است، اگرچه Roche در سال‌های اخیر به‌روزرسانی‌هایی در ریجنت‌ها داشته تا مقاومت دستگاهی را در برابر تداخل بالا ببرد. هم‌زمان، شدت تداخل بین آنالیت‌ها و کیت‌ها بسیار متغیر است و آزمایشگاه‌ها باید برای هر کیت به اطلاعات سازنده و ارزیابی‌های داخلی رجوع کنند. PMC+2Bioprom+2
. مکانیزم — چرا ECL / Elecsys در معرض تداخل بیوتین است؟
بسیاری از آزمون‌های ECL در پلتفرم‌های Elecsys/cobas e از آنتی‌بادی‌های بیوتین‌دار و سطح جذب استرپت‌آویدین (streptavidin-coated microparticles) برای جداسازی و تقویت سیگنال استفاده می‌کنند؛ سپس نشانگر رادیوکامیکال/روشن‌شونده (مثلاً کمپلکس روتنیوم در روش‌های Roche) باعث ایجاد سیگنال الکتروشیمی-لولومینسانس می‌شود. اگر نمونه حاوی بیوتین آزاد باشد، این بیوتین با استرپت‌آویدین رقابت کرده و مانع اتصال مناسب کمپلکس‌های برچسب‌دار می‌شود. بنابراین در آزمون‌های ساندویچی سیگنال کاهش و در آزمون‌های رقابتی ممکن است سیگنال افزایش داشته باشد. توضیح فنی و نمونه‌های کامل مکانیزم در متون مروری و اسناد روش‌شناسی Roche آمده است. Bioprom+1
۲. شواهد مرتبط با Roche / Elecsys — چه دیده شده و Roche چه کار کرده است؟
گزارش‌ها و مطالعات متعدد نشان داده‌اند که برخی از آزمون‌های Roche Elecsys در مقابل بیوتین حساسیت قابل‌توجهی دارند و با سطوح بالای بیوتین (بسیار بالاتر از مصرف روزمره) تغییرات قابل‌توجهی در نتایج نشان داده‌اند. دامنهٔ غلظتِ مؤثر برای ایجاد تداخل بین کیت‌ها متفاوت گزارش شده است. journals.sagepub.com+1
اقدامات تولیدکننده: Roche در چندین به‌روزرسانی ریجنت و اسناد روش (incl. پرونده‌های ثبت‌نامه/510(k) و اطلاعیه‌های فنی) اصلاحاتی انجام داده است — شامل معرفی نسخه‌های بهینه‌تر ریجنت (با مقاومت بالاتر نسبت به بیوتین) یا توصیه‌های عملی برای کاربران و سازندگان تا اثر تداخل را کاهش دهند. برخی مجوزهای FDA/مرجع‌های نظارتی برای نسخه‌های به‌روزشدهٔ آزمون‌ها نیز وجود دارد (مثلاً به‌روزرسانی‌هایی برای کاهش حساسیت AMH یا Anti-HCV در Elecsys). با این وجود، سازگاری کامل برای همهٔ آنالیت‌ها حاصل نشده و برخی کیت‌ها هنوز در آستانه‌هایی حساس‌اند. FDA Access Data+1
تحقیقات راه‌حل‌محور: مقالاتی نشان داده‌اند که تغییراتی در غلظت Streptavidin-coated beads یا پیش‌پردازش نمونه می‌تواند مقاومت آزمون در برابر بیوتین را افزایش دهد و تیم‌های تحقیقاتی/تکنیکی نیز الگوریتم‌هایی برای کاهش اثر پیشنهاد کرده‌اند. اما این روش‌ها باید بر اساس اعتبارسنجی داخلی و با هماهنگی تولیدکننده اعمال شوند. PMC+1
۳. نکات عملی برای آزمایشگاه‌های مجهز به Roche Elecsys / cobas e
برای هر کیت، برگهٔ مشخصات (method sheet) و اطلاعات تولیدکننده را بررسی و آرشیو کنید. Roche در روش‌شناسی بعضی کیت‌ها آستانهٔ غلظت بیوتین که منجر به تداخل می‌شود را اعلام کرده است — این مقدار بین کیت‌ها متفاوت است؛ بنابراین فرض عمومی «همهٔ کیت‌های Roche امن‌اند» نادرست است. FDA Access Data+1
لیست حساسیت به بیوتین: تهیهٔ دیتابیس داخلی از آنالیت‌هایی که در سوابق یا مطالعات مستقل نسبت به بیوتین حساس نشان داده‌اند (به‌عنوان‌مثال: TSH، FT4، تروپونین در برخی کیت‌ها). این لیست باید به‌روز شود و در دسترس پزشکان اورژانس و بخش‌ها قرار گیرد. journals.sagepub.com
در موارد نتایج نامتجانس: در صورتی که نتیجه با تظاهر بالینی همخوانی ندارد، از پزشک دربارهٔ مصرف مکمل‌ها سؤال کنید؛ در صورت وجود احتمال مصرف بیوتین اقدام به تکرار پس از قطع بیوتین یا استفاده از روش جایگزین نمایید. PMC
ارتباط با نمایندهٔ فنی Roche: قبل از اعمال هر تغییر در رویه (مثل پیش‌پردازش نمونه یا تغییر ریجنت‌ها)، با پشتیبانی فنی Roche هماهنگ کنید — آنها ممکن است برای کیت مورد نظر اصلاحات یا نسخه‌های مقاوم‌تر ارائه کرده باشند یا راهکارهای اعتبارسنجی پیشنهاد دهند. FDA Access Data
آموزش بالینی و اطلاع‌رسانی: به ویژه بخش‌های اورژانس، قلب و غدد آموزشی بدهید که مصرف مگا-دوزهای بیوتین (و در موارد خاص ALA) می‌تواند در نتایج تأثیر بگذارد. فرم پذیرش نمونه را برای ثبت مصرف مکمل به‌روزرسانی کنید. assets.roche.com+1
۴. جایگاه ALA (آلفا-لیپوئیک اسید) در این زمینه
برای ALA شواهد مستقیم و گسترده‌ای مبنی بر تداخل با سیستم بیوتین–استرپت‌آویدین یا ECL وجود ندارد؛ با این حال ALA مولکولی با خواص redox است و می‌تواند در برخی از آزمون‌های مبتنی بر واکنش اکسیداسیون/کاهش یا در شرایط خاص بر خوانش نوری/الکتروشیمیایی اثر بگذارد. شواهد در این مورد محدود و ناچیز است؛ بنابراین توصیهٔ عملی این است که مصرف ALA در سوابق ثبت شود و در صورت مشاهدهٔ نتایج غیرعادی، احتمال تأثیرات غیرمعمول را بررسی کنید و در صورت نیاز آزمایش کنترل/تأییدی اجرا گردد.
۶. مراجع کلیدی (برای درج در وب‌سایت — لینک‌ها/ارجاعات معتبر)
(در وب‌سایت می‌توان این موارد را به‌صورت لینک‌دار قرار داد؛ در زیر منابعی که من برای نوشتن این صفحه بررسی کردم آمده است.)
Roche — Physician factsheet: Biotin supplement and influence on results of immunoassays (Roche info sheet). assets.roche.com
Luong JHT, et al., Chemistry of Biotin–Streptavidin and the Growing Concern about Biotin Interference, Clin Chem and Lab Med (مروری). PMC
Trambas C., Characterisation of the scope and magnitude of biotin interference in susceptible Roche Elecsys assays (مطالعات مقایسه‌ای و گزارش حساسیت متغیر). journals.sagepub.com
FDA / 510(k) و مستندات به‌روزرسانی مربوط به برخی Elecsys assays (نمونه: به‌روزرسانی Elecsys AMH, Anti-HCV, Tacrolimus documents). FDA Access Data+1
Liu D. et al., Development and Evaluation of an Anti-Biotin Interference Method for Chemiluminescence Immunoassays (مطالعات راه‌حل‌ها و افزایش مقاومت با تغییر پارامترهای آزمایش). PMC+1
آموزش
علمی
دستورالعمل
نظرات
(0)
هنوز نظری ثبت نشده است.